Có cùng tín ngưỡng xung quanh mặt trăng như Việt Nam nhưng Tết trung thu Hàn Quốc có rất nhiều điểm độc đáo. Cùng VIJAKO tìm hiểu nguồn gốc và các hoạt động đặc biệt của người dân Hàn Quốc vào dịp này nhé!
Nguồn tham khảo: https://asiasociety.org/korea/chuseok-korean-thanksgiving-day
Xem thêm >>> Văn hóa Hàn Quốc – Những nét đặc trưng Du học sinh cần biết
NỘI DUNG CHÍNH
I. Nguồn Gốc Của Tết Trung Thu – Chuseok (추석)
Từ Chuseok:
Có nghĩa là đêm mùa thu, đêm trăng rằm đẹp nhất vào tháng 8 âm lịch. Tục ngữ Hàn Quốc có câu: “Nông dân tháng 5, thần tiên tháng 8” (5월 농부 8월 신선). Câu này ám chỉ vào tháng 5, người nông dân phải vất vả, bận rộn với mùa màng nhưng đến tháng 8 thể rảnh rang nghỉ ngơi như thần tiên. Vụ xuân cũng sẽ nhàn nhã hơn, không phải “đồ mồ hôi, sôi nước mắt” nữa.
Tên goi khác của tết Chuseok :
– Hangawi (한가위). Trong đó: Han (한) có nghĩa là: “lớn” (kh’ư ta 크다), gawi (가위) nghĩa là “ở giữa” (gauntae 가운데).
– 중추절 (jungjjuchoenl Tết Trung Thu).
– Gabae (가배, 嘉 俳 ) – Ngày Gia bài. Tương truyền vào thời Shinla, đến ngày này, nhà vua thường tổ chức cho các công chúa chơi trò chơi thi dệt vải trong cung điện. Người nào thua sẽ phải chuẩn bị các tiết mục múa hát và các món ăn. Đây là ngày mà người Hàn Quốc, tạ ơn tổ tiên vì một mùa màng bội thu trong năm; chia sẻ sự sung túc của họ với gia đình và bạn bè.
– Nguồn gốc chính xác của Chuseok còn chưa rõ ràng. Nhưng ngày lễ truyền thống này có thể được tìm thấy qua tín ngưỡng cổ xưa xung quanh mặt trăng. Mặt trời mọc được xem là thông thường nhưng trăng tròn thì chỉ xuất hiện một tháng một lần nên được xem là một sự kiện đặc biệt và đầy ý nghĩa. Vì vậy, lễ hội mùa thu hoạch diễn ra vào ngày trăng tròn, sáng hoặc ngày 15 tháng 8 âm lịch.
Những hoạt động trong ngày Tết trung thu Chuseok
Beolcho (벌초 – Bách thảo) và Seongmyo (성묘 – Tảo mộ)
– Công việc quan trọng nhất trong ngày Tết Chuseok là việc thể hiện đạo lý và lòng hiếu thảo với tổ tiên. Nghi thức Beolcho (벌초) và Seongmyo (성묘). Các hoạt động này gần giống với phong tục tảo mộ vào tiết Thanh minh của người Việt Nam trong dịp Tết Nguyên Đán.
– Vào ngày Chuseok, các gia đình người Hàn Quốc sẽ cùng đến phần mộ của tổ tiên, cắt cỏ dại và dọn dẹp khu vực xung quanh mộ. Sau khi vệ sinh phần mộ xong sẽ bày một mâm lễ gồm hoa quả, ngũ cốc. Các sản phẩm đã thu hoạch được trong vụ mùa sẽ được dâng cúng lên tổ tiên để bày tỏ lòng thành kính, biết ơn.
Charye (차례)
– Vào buổi sáng sớm ngày đầu tiên của lễ Chuseok, toàn bộ gia đình người Hàn Quốc sẽ tụ họp tại gian nhà chính. Đây là nơi bày bàn thờ tổ tiên để tiến hành các nghi lễ tưởng niệm. Nếu như vào ngày Tết Nguyên Đán (Seollal), món ăn điển hình là Tteok-guk (떡국 – canh bánh gạo) thì vào ngày Chuseok món ăn chủ đạo được dùng để cúng bái là Mebap (메밥 – cơm gạo mới vừa thu hoạch). Sau khi cúng, các thành viên trong gia đình sẽ quây quần bên nhau để “hưởng lộc” của tổ tiên ban cho. Các món ăn được bày trong các đĩa nhỏ, gọi là Banchan (반찬). Đây là một đặc điểm đáng chú ý trong văn hóa ẩm thực nói chung cũng như văn hóa tế lễ nói riêng ở Hàn Quốc.
Cũng giống như Việt Nam, vào những ngày lễ như thế này, người phụ nữ trong gia đình luôn là người bận rộn và vất vả nhất. Bởi họ là người chuẩn bị đồ cúng và các món ăn cho các thành viên khác trong gia đình.
II. Trò Chơi Truyền Thống Ngày Tết Trung Thu Hàn Quốc
1. Ganggangsulae (강강술래)
Đây là trò chơi tiêu biểu trong dịp Chuseok. Ganggangsulae được truyền lại từ những người phụ nữ thuộc tỉnh Seonamhaean. Dưới ánh trăng đêm rằm, các cô gái sẽ nắm tay nhau xếp thành vòng tròn vừa hát và vừa nhảy múa. Trong xã hội nông nghiệp, trăng rằm là biểu tượng cho sự sinh sôi, nảy nở; rất tương đồng với chức năng và biểu tượng sinh sản, gieo mầm và phát triển sự sống của người phụ nữ. Bởi thế, ngày mãn nguyệt (ngày trăng tròn) còn được ví như người phụ nữ đến kì “khai hoa nở nhụy”. Trò chơi Ganggangsulae trong ngày rằm là sự thăng hoa, là bài ca về cái đẹp của thiên nhiên và người phụ nữ.
2. Juldarigi (줄다리기) – Kéo co
Đây là trò chơi phổ biến dành cho tất mọi lứa tuổi. Các đội được phân chia đồng đều về số người. Các thôn xóm, các làng chia đội với nhau để thi thố. Số người tham gia càng đông thì sợi dây càng dày, càng to và thời gian thi càng kéo dài. Tiếng trống dồn dập, tiếng hò hét, tiếng cười và những khuôn mặt hăng say lấp lánh mồ hôi khiến cho bầu không khí của ngày Tết Chuseok thêm rộn ràng, vui nhộn.
3. Ssireum (씨름) – Đấu vật
Đấu vật là trò chơi không thể thiếu để các chàng trai thể hiện sức mạnh của mình. Trên bãi cỏ hoặc trên bãi cát, các cuộc thi đấu sẽ được tổ chức theo hình thức loại trực tiếp. Người chiến thắng là người trụ lại đến cuối cùng và được tôn vinh là Jangsa (장사 – tráng sĩ). Jangsa sẽ được nhận rất nhiều các giải thưởng của dân làng.
4. Olgesimni (올게심니) – tục treo ngũ cốc khô trước cửa
Sau khi thu hoạch, người Hàn Quốc sẽ chọn ra trong mỗi loại ngũ cốc những bó chín đượm nhất, đẹp nhất để treo lên cột nhà, cửa chính hay trước hiên nhà. Những bó ngũ cốc được chọn này sẽ được dùng làm hạt giống cho năm sau. Do đó họ cũng chọn để làm bánh cúng tổ tiên, cúng ông địa hoặc. Đôi khi là để thiết đãi khách khi nhà có tiệc. Phong tục này thể hiện tính tuần hoàn của đất trời, mùa màng và ước nguyện có những mùa màng sung túc, bội thu.
III. Các Món Ăn Tiêu Biểu Ngày Tết Trung Thu Hàn Quốc:
– Songpyeon là món bánh tiêu biểu được làm bằng bột gạo mới. Gạo không dính, có nhân là vừng, đậu, đậu đỏ. Bánh Songpyeon được nặn thành hình bán nguyệt. Trong khi bánh Trung Thu ở Việt Nam được làm theo hình tròn hoặc hình vuông. Sau khi nặn xong, bánh sẽ được cho vào chõ hấp. Bên dưới chõ có lót lớp lá thông để tạo cho bánh có hương vị thanh khiết.
– Chuseok còn được gọi là ngày tết của các loại bánh. Tuy mỗi địa phương đều có những phương thức và nguyên liệu làm bánh khác nhau. Nhưng tất thảy đều sử dụng những ngũ cốc tươi mới được thu hoạch để tạ ơn đất trời, tổ tiên đã ban cho một vụ mùa bội thu. Theo truyền thuyết, các cô gái nào làm ra chiếc bánh Songpyeon đẹp nhất sẽ gặp được ý trung nhân tuấn tú.
– Chính vì thế, trong ngày Chuseok, các thành viên trong gia đình sẽ quây quần bên nhau nặn bánh. Và bầu chọn xem ai là người làm ra chiếc bánh đẹp nhất trong tiếng cười đầm ấm vui vẻ.
Toranguk (토란국) – Canh khoai sọ
Khoai sọ, tiếng Hán còn được gọi là Thổ noãn – nghĩa là trứng dưới lòng đất. Vì khoai sọ chứa nhiều tinh bột và có nhớt nên khi chế biến, nhất thiết phải luộc qua nước muối hoặc nước vo gạo. Canh khoai sọ thường được ninh cùng với ức bò hoặc gân bò. Đây là món canh bổ dưỡng, thanh đạm rất thích hợp để thưởng thức vào mùa thu.
Rượu Baekju (백주) – Bạch tửu
Vào dịp Chuseok, người Hàn Quốc rất thính tụ tập ăn uống với gia đình, tiếp đãi bạn bè. Trên bàn tiệc đương nhiên không thể thiếu men rượu. Ngoài loại rượu thông thường là Soju còn có một loại rượu truyền thống được làm từ gạo mới gọi là Baekju (백주 – Bạch tửu.)
Các bạn thấy Tết trung thu Hàn Quốc có đặc biệt không? Khác nhiều so với Việt Nam không? Cùng chia sẻ ý kiến với VIJAKO nhé. Cám ơn các bạn!
